جوانمرد نام دیگر تو، عرفان نظرآهاری Chivalrous is your other name by Erfan Nazar Ahari

جوانمرد نام دیگر تو، عرفان نظرآهاری

Chivalrous is your other name by Erfan Nazar Ahari

عرفان نظرآهاری (-۱۳۵۳) در «جوانمرد نام دیگر تو» به بازنویسی اندیشه‌های ابوالحسن خرقانی به سبک و سیاقی خلاقانه می‌پردازد؛ روایتی که در تذکره‌الاولیای عطار از آن یاد شده است. این اثر موفق به دریافت لوح سپاس از جایزه ی ادبی جعفر پایور شد.

اندیشمندان عارف ایران دو نوع آثار داشتند آثاری در تصوف و آثاری در جوانمردی. نوشته‌های تصوف جنبه نظری داشت، به رابطه بین انسان و خدا و راه‌های شناخت آن تمرکز داشت، بی‌پرواتر بود، آشکارا  شطحیات بکار می‌بردند و مخاطب آنها خواص بودند. نوشته‌های در باب جوانمردی که فتوت‌نامه نامیده می‌شد و بیشتر جنبه کاربردی، زبانی پرواگرایانه داشت و مخاطب آنها توده‎ها بودند.

جوانمردان پیشه‌وران گوناگون بودند که در انجمن‌های فتوت گرد می‌آمدند برای خودسازی، بهبود اخلاق شغلی و وجدان کاری و حمایت از افراد ضعیف و نیازمند می‌کوشیدند.

جوانمردان در خانقاه، لنگر، زاویه و زورخانه جمع می‌شدند و در ضمن فراگیری آئین جوانمردی به ورزشهای مختلف باستانی ایرانی به‌ویژه کشتی می‌پرداختند. آنها با خودسازی روحی و جسمی هم با متجاوزان خارجی و هم با روحانیون و متشرعان همدست با خداوندان زر و زور داخلی مبارزه می‌کردند.

بسیاری از جوانمردان خود را پیرو قصاب آملی می‌خواندند و پهلوان محمود خوارزمی یکی از بزرگترین پیشوایان جوانمردی است.

کتاب جوانمرد نام دیگر تو در واقع فتوت‌نامه کردن اندیشه‌های ابوالحسن خرقانی است و در بخشی از این اثر می‌خوانیم:

زمین وزمان را می‌گردم در جستجوی جوانمرد. کاروانسرهای خشتی وجاده‌های سنگی و کوچه‌های خاکی را می‌گردم، در جستجوی جوانمرد. سر محله‌ها و زیر گذر بازارچه‌ها و گود زورخانه‌ها و پستوی خانه‌ها را می‌گردم در جستجوی جوانمرد. حجره پیشه وران و خانقاه صوفیان و خیمه سپاهیان را می‌گردم، در جستجوی جوانمرد. می‌گردم و می‌روم، آنقدر تا به عیاران می‌رسم؛ نه به این عیار که معنایش چابک و چالاک است؛ به آن«ایار» می‌رسم که نامش از یار می‌آید و مرامش از یاری. آن ایار که به نار سوگند می‌خورد و به مهر و به ماه. آن ایار برخاسته از آیین مهر و می‌ترا. شگفتا که این جوانمرد تا کجا دور رفته است. پدرم مردی بازارگان بود. گوگرد پارسی به چین می‌برد و کاسه چینی به روم. دیبای رومی به هند می‌برد و پولادهندی به حلب. آبگینه حلبی به یمن می‌برد و برد یمانی به پارس. در نیمه شعبان دشت، عیاران به کاوانش زدند، سکه‌هایش را بردند، گوگردش را به باد دادند، دیبای رومی‌اش را دریدند و آبگینه‌هایش را شکستند. دست و دهانش را بستند و برهنه ر‌هایش کردند.

جوانمردا! چندان كه توانی از مال و جاه و از قلمرو زبان از هیچ كس دریغ مدار كه وقت آید كه خواهی خیری كنی و نتوانی. روایت آغازین كتاب "جوانمرد نام دیگر تو" كه دارای چهل روایت است، به معنای جوانمردی می‌پردازد و پیشینه آن را به عیاری (ایاری) میرساند و به آیین مهر و میترا. سپس از صفاریان و حكومت آن‌ها می‌گوید و گروه‌های دیگری كه خود را جوانمرد می‌دانستند، همچون اخیان و لوتیان و جوانمردانی مانند جوانمرد قصاب و شیخ ابوالحسن خرقانی و ...

در روایت پایانی كه بهشتیان چشم به راه باز شدن دروازه بهشت اند تا وارد آن شوند، نخستین كسی كه به او راه می‌دهند، جوانمرد است كه از حكمت به شفقت میرسد و همه چیزهای خوب را برای دیگران می‌خواهد. اما جوانمرد بهشت را و نوبت نخست آن را نمی‌پذیرد و از پاداش‌های گوناگون تنها خشنودی خدا را برمی‌دارد و بهشت و نوبت اول را نیز به دیگران می‌بخشد. همه روایت‌ها درقالب قطعه‌های ادبی، آموزه‌هایی عرفانی درباره شناخت خدا، راه‌های گوناگون رسیدن به خدا، كرامت و بخشندگی، غم دیگران خوردن، تهی كردن دل و ذهن از تعلق و مرگ در خود دارند. تصویرها و نشانه‌های گرافیكی و رنگ صفحه‌ها با درونمایه و موضوع كتاب سازگارند. نویسنده در این كتاب از كاربرد كلیشه‌های مربوط به موضوع دین و عرفان پرهیز كرده است و به مخاطب امكان میدهد با نگرشی نو و حساسیت بیشتر به خدا و بندگان خدا بیندیشد.

اطلاعات بیشتر:

دسته بندی: عرفان، تصوف، جوانمردی

تعداد صفحات: ۶۴ صفحه

شابک: ۹۷۸-۹۶۴-۶۱۸۱-۹۳-۹

 

تاریخ انتشار: ۱۳۹۵

کتاب را می توانید در آدرس زیر سفارش دهید:

 

https://www.mezerah.com//app/module/webproduct/goto/m/mc23263418539d30f